Горæт Минеральные Водыйы цæуы фыццаг Кавказаг инвестицион равдыст. Уæрæсейы Хуссайраг зылды иннæ регионты минæвæрттимæ мадзалы архайы Цæгат Ирыстоны делегаци дæр.
Уæрæсейы Федерацийы Хицауады Сæргълæууæг Михаил Мишустин сарæзта æмбырд Цæгат Кавказы федералон зылды социалон-экономикон фарстаты рæзты Хицауадон къамисы уæнгтимæ. Мадзал ацыд «МинводыЭкспо», зæгъгæ, равдыстыты центрон фæзы. Архайдта дзы РЦИ-Аланийы Сæргълæууæг Сергей Меняйло дæр.
Æмбырд байгом кодта Михаил Мишустин æмæ загъта нæ бæстæйы Президент Владимир Путины ныхæстæ, Цæгат Кавказы республикæтæн æппæт гæнæнтæ дæр кæй ис, сæ экономикон бæрæггæнæнты рæзты мадзæлттæн, уый.
— Кавказаг инвестицион стендты алыхуызон къабæзты, уыимæ, хъæууон хæдзарад, туризм, промышленност, арæзтад, энергетикæ æмæ транспорты цымыдисагдæр проекттæм кæсгæйæ, æз бамбæрстон, сæхи гæнæнтæ æмæ фадæттæ сын кæй ис логистикон маршруттæ аразынæн æмæ хи куыстады бæрцытæ фылдæр кæнынæн. Уый æнæфæсайгæ бындур у, Уæрæсейы Федерацийы Президент нæ размæ цы хæстæ æвæры, уыцы хъуыддæгтæ æххæст кæныны системон æмгуыстады, — загъта УФ-йы Хицауады Сæргълæууæг.
Михаил Мишустин бафиппайдта, Цæгат Кавказы регионты химæ æлвасынады инвестицион хъомыс. Куыд загъта, афтæмæй фарон сæйраг капиталмæ сæ æвæрæнты бæрц уыдис 8 проценты. Æнтыстджын рæзты бæрæггæнæнтæ уыдис промышленносты. Сырæзт хи продукци уадзыны товарты бæрц дæр. Уымæй уæлдай ма чиновник фæнысан кодта, алы субъекты зылды экономикон рæзтыл дæр кæй бакуыстой, уыцы фарста.
— Æппæт регионты дæр бæрæггонд цыдысты сæйрагдæр фондз проекты, инвестиционтæм чи хауы, ахæмтæ. Уыдон сты, уæлдай тыхджындæр къабæзты — агропромышленност æмæ фысымуæтты индустрийы. Сæ фылдæры фæдыл ацы равдысты дзырдтат. Уыдон регионты бюджетæн æрхастой æфтиаг 240 миллиард сомы æмæ фæахъаз сты 9 мин куысты бынаты саразынæн. 12 инвестицион проекты дзы ныридæгæн кæронмæ фесты. 79 та сты лæуд алыхуызон къæпхæнтыл.
Национ проекттæ æххæст кæныны бындурыл 2022 азы Цæгат Кавказы федералон зылды арæзт æрцыд, социалон ахадындзинад кæмæн ис, ахæм 1100 объекты. Сæ иумæйаг æхцайы фæрæзтæ сыстадысты 94 миллиард сомы, «кассæ сæххæст кæнын» кæй хонынц, уыцы бæрæггæнæнтæм гæсгæ та — 86,81 миллиард сомы кæнæ 92, 4 проценты. Ацы аз арæзт, реконструкци æмæ цалцæг цæуы 1100 социалон объекты, уыимæ — 131 скъолайы, 14 сывæллæтты скъолайы агъоммæйы организацитæ, 290 æнæниздзинад хъахъхъæнынады объекттæ. Регионты социалон-экономикон бæрæггæнæнтæ дарддæр æвдисынц сæ фидар хъомысдзинад.
Æмбырды боны фæткы фарстатæ æвзаргæйæ, УФ-йы Президенты Æххæстбарджын минæвар Цæгат Кавказы федералон зылды Юрий Чайка арфæ ракодта Владимир Путин æмæ Михаил Мишустинæн, Уæрæсейы Хуссайраг регионмæ бæлвырд сæ хъус кæй дарынц, уый фæдыл. Куыд загъта, афтæмæй комплексон куысты руаджы фидаргонд æрцыд, 2030 азы онг Цæгат Кавказы зылды социалон-экономикон регионы стратеги.
— Æнæ зæгъгæ нæй, Хуссайраг зылды абоны онг дæр æнæххæст фарстатæ кæй баззад, уыдоны тыххæй. Се ‘хсæн æппæты лыггæнинагдæр сты фæсаууон экономикæ æмæ æнæзакъонæй куысты бынæттæ. Росстаты бæрæггæнæнтæм гæсгæ, æнæзакъонæй куысты бынæтты лæуд адæмы нымæц фылдæр у Уæрæсейы Федерацийы æмæ ацы ахсджиаг фарста фылдæр бафиппайæн ис чысыл æмæ рæстæмбис амалхъомады. Уый тыххæй абон хъæуы æппæт фадæттæ æмæ уавæртæ аразын, базарады архайджыты закъоны бындурыл архайдмæ чи разæнгард кæна, ахæмтæ, — загъта Юрий Чайка.
Кавказаг инвестицион равдысты РЦИ-Аланийы Хицауады Сæргълæууæг Дзанайты Барисæн та уыдис фембæлд нæ республикæйы рæзты программæйы директор Антон Финогеевимæ. Ныхас цыдис республикæ æмæ паддзахадон корпорацийы æмгуыстады фарстатыл. Æркастысты иумæйаг проектты нысантæм дæр. Рæзты институт абон нæ республикæйæн цы æххуысы мадзæлттæ дæтты, уыдонæй иу у Дзæуджыхъæуы рæзты мастер-пъланыл бакусыны проект. Ацы архайд цæуы, нæ бæстæйы Президент Владимир Путин æмæ нæ республикæйы Сæргълæууæг Сергей Меняйлойы фембæлды рæстæг Президент кæй бахæс кодта, уыцы нысанты бындурыл.
Бæлвырдгонд æрцыд, горæты ног микрорайонтæ саразын, фæзуæтты комплексон рæзтыл бацархайыны мадзæлттимæ проект. Проектыл бакуысты фарста æххæстгонд цæудзæн 2023 азы æртыккаг кварталмæ.
— Нæ бæстæйы рæзты раззагдæр институттимæ активон куыст вазыгджын у Цæгат Ирыстонæн. Нæ цæст дарæм экономикæйы æппæт къабæзты рæзтмæ дæр. Уыдон та сты туризм, промышленност, хъæууон хæдзарад, транспортон-логистикон комплекс. Æмæ ацы ран зынгæ бынат ахсы нæ æмгуыстад тыхджын корпорацитимæ, уæлдайдæр ДОМ. РФ-имæ. Ныридæгæн уынæм æнтыстджын бæрæггæнæнтæ — æнхъæлмæ кæсæм нæ иумæйаг куыст мастер-пъланмæ, кæцы нын нæ республикæйы æддаг хуыз бындуронæй аивынæн ахъаз фæуыдзæн. Ацы ран, æнæмæнг, зæрдыл дарæм нæ республикæйы цæрджыты хъуыдытæ дæр. Абон ныхас цæуы Цæгат Ирыстоны варианттæ уæрæхдæр кæныныл. Æппæтфадатджын горæтаг алфамбылайы арæзтад социалон æмæ туристон инфраструктурæйы проектты архайынæн. Нæ зæрды ис ног цымыдисаг проекттæ райдайын æмæ нæ гæнæнтæй спайда кæнын, — загъта Дзанайты Барис.
Æппæтфадатджын горæтаг алфамбылайы проектты нысанты бæрæггонд цæуы æхсæнадон фæзуæттæ æмæ архитектурон концепциты дизайн. Дзæуджыхъæуы ахæм механизмæй пайдагонд цыдис Жуковскийы номыл сывæллæтты парчы æмæ Терчы былгæрæтты рацарæзты рæстæг.
— Цæгат Ирыстоны цæрынц æмæ кусынц фæлтæрдджын специалисттæ — горæтаразджытæ, архитектортæ, проектаразджытæ, амалхъомтæ æмæ активисттæ. Мæ зæрдæ дарын, ахæм специалистты фæрцы нæ республикæйы кæй фæзындзæн уæлдæр амынд Дзæуджыхъæуы мастер-пъланы нысантæ сæххæст кæнынæн экспертон къорд. Сæ сæххæст кæнынæн та хъæуы æнæмæнг архайды комплексон процесс, — загъта Антон Финогенов.
Дзанайты Барис бабæрæг кодта Кавказаг инвестицион равдысты фæз æмæ йын нæ республикæйы проекттæ æмæ республикон экспозициты фæдыл бæстон радзырдта РЦИ-Аланийы экономикон рæзты министр Кучиты Зауыр.
Цæгат Ирыстоны стендыл презентацигонд цыдысты, хъомысджын инвестортæн нæ республикæ кæй амоны, абон æххæстгонд чи цæуы, уыцы проекттæ æмæ фæзтæ.
Дзанайты Барис фæнысан кодта равдысты вазыгджын куыстыты ахадындзинад.
— Алы регионмæ дæр йæхи гæнæнтæ ис, рæзын кæнын кæй хъæуы, ахæмтæ. Æмæ уый у инвестицион къабаз. Цæгат Ирыстон ацы хъуыддаджы ницæмæй хицæн кæны. Инвестортæн нæ регионы ис æппæт хорз уавæртæ дæр. Инвестициты зынгæ бæрцуат арæзт цæуы хъæууон хæдзарады, транспортон инфраструктурæ, социалон сферæйы рæзтæн, уымæй уæлдай ма национ проекттæ æмæ паддзахадон программæтæ æххæст кæныны нысантæн. Дызæрдыггаг нæу, нæ республикæйы абон вазыгджындæр къабазыл нымад кæй у туризм, — бахахх кодта премьер-министр.
Цæгат Ирыстоны стенды инвестицион проектты ‘хсæн ис нæ республикæйы туристон комплексы арæзтад дæр. Уый у фысымуат «Глэмпинг» 80 бынатимæ, Адайы комы. Объекты арæзтады хыгъды сты сывæллæтты хъазæн фæзтæ, спа-центр, гастрономон бынæттæ. Комплекс куы скуса, уæд дзы уыдзæн 50 куысты бынаты.
Равдысты уазджытæн фадат ис нæ республикæйы хæрзад продукциимæ базонгæ уæвынæн дæр. 60 квадратон метры цы стенд ахсы, уый æвдисы регионы бирæнацион æмæ бирæ конфесситы ахадындзинад, нациты традицитæ æмæ æгъдæуттæ бахъахъхъæнын æмæ республикæйы рæзты нысантæ.
Цæгат Ирыстоны делегаци архайдзæн бадзырдтæ бафыссыны, хъуыддаджы фембæлдтытæ æмæ алыхуызон дискусситы мадзæлтты.
РЦИ-Аланийы Сæргълæууæджы
æмæ Хицауады пресс-службæ
