Уæрæсейы наукæты академийы Дзæуджыхъæуы наукон центры Геофизикæйы институты æрæмбырд сты зындгонд ахуыргæндтæ, физиктæ, проектировщиктæ, Æнæнхъæлæджы уавæрты министрады кусджытæ Уæрæсейы алы регионтæй. Цæлхæмбырды архайджытæ ныхас кодтой, тæссаг æрдзон фæзындтытæй хи куыд бахъахъхъæнын хъæуы, уыцы æмæ æндæр фарстатыл. Æмбырды сæйраг темæ баст уыдис «Арæзтад æмæ цæрæнуатон-коммуналон хæдзарады æдасдзинад æмæ сейсмикон тасдзинад фæнывыл кæнгæйæ, Уæрæсейы национ хъомыс сфидар кæнын»-ы фыццаградон проектимæ.
Æмбырд амыдтой Геофизикæйы институты наукон разамонæг, физикон-математикон наукæты доктор, профессор Владислав Заалишвили æмæ Уæрæсейы Арæзтады министрады департаменты сæргълæууæг Рустам Акбиев. Уымæй размæ Хæххон-металлургон институты сарæзтой Æппæтадæмон наукон 15-æм конференци «Геокавказ – 2025».Уым бæлвырд æрдзырдтой, геологи, геофизикæ æмæ геоэкологи Цæгат Кавказы цы æмвæзады ис, ууыл. Иу фæзы сæмбырд сты ахуыргæндтæ, Уæрæсе æмæ фæсарæнтæй, – уыимæ, Мæскуы, Ростов, Хъазан, Симферополь, Душанбе, Краснодар, Ереван, Бетъырбух æмæ Цæгат Кавказы республикæтæй.
Конференци саразджытæ – Геофизикæйы институт, Геологийы институт, Цæгат Кавказы хæххон-металлургон институт, Цæцæны республикæйы Наукæты академи, æмæ Евразиаг СЕЙСМО Ассоциаци.
Ацы стыр форумы нысаныл банымадтой, Уæрæсейы 16-æм Национ наукон конференцийы сейсмикон æдасдзинад æмæ фыдбылызтæ ма ’руадзыны тыххæй амынддзинæдтæ сæххæст кæнын. Бирæтæ йæ хъуыды кæндзысты, 30 азы размæ Нефтегорскы цы зæххæнкъуыст æрцыд, уый. Фыдбылыз цалдæр секъундмæ
ахаста дыууæ мин адæймаджы цард – поселокæн йæ цæрджыты 65 проценты.
Цæмæй хъахъхъæд уæм ахæм æнæнхъæлæджы хабæрттæй, уый тыххæй цы гæнæн ис? – ацы фарстатыл дзырдтой цæлхæмбырды архайджытæ.
– Бирæтæ афтæ хъуыды кæнынц нырыккон горæтты æрдзон-техногенон фыдбылызтæй тас нæу, зæгъгæ, тæссаг у йæ арæнтæй ахизгæйæ. Уый рæдыд у, горæттæ лæууынц, æрдзон-техногенон змæлдæн йæ бæстастæу. Уымæ гæсгæ, ныртæккæ æвæрынц сæйсмологон станцæтæ. Нырыккон домæнтæн дзуапп чи дæтты, ахæм нымæцон кусæнгæрзтæ сæвæрыны хъæппæрисимæ сразы нæ бæстæйы Президент дæр, фæлæ республикæйы разамынд дæр хъуамæ хъуыды кæна ацы ахсджиаг фарстайыл, – загъта Владислав Заалишвили. Æппæт бæрæггæнæнтæ чи æвдисдзæн, ахæм сейсмо-станцæтæ ныридæгæн сæвæрдзысты Дагестан, Цæцæн æмæ Кæсæг-Балхъары республикæты.
Цæстдарыны системæ фæхъомысджындæр кæнынæн, Уæрæсейы æппæты тæссагдæр æртæ регионы – Кавказ, Камчаткæ æмæ Алтайы фæзындзæн нырыккондæр сейсмостанцæтæ.
Цæгæраты Жаннæ
