Наукон центры бӕрӕгбон

0
343

Дзӕуджыхъӕуы Наукон центр сбӕрӕг кодта йӕ байгомы 25 азы юбилей. Бындур ӕвӕрд ын ӕрцыд 1994 азы Республикӕ Цӕгат Ирыстон-Аланийы Президенты Указмӕ гӕсгӕ. Наукон центр уыцы рӕстӕг тынг ахсджиаг уыдис Ирыстоны социалон-экономикон рӕзты фарстытӕ ӕххӕст кӕнынӕн ӕмӕ иумӕйаг наукон-техникон политикӕ аразыны мадзӕлттӕн.

Бирӕ ивддзинӕдтӕ ӕрцыдис йӕ куысты. 1997 азы  йӕ скодтой РЦИ-Аланийы Наукӕ ӕмӕ уӕлдӕр ахуырады паддзахадон комитет, 1998 азы та сси Цӕгат Ирыстоны Наукон центр.

2000 азы Уӕрӕсейы Наукӕты академи ӕмӕ РЦИ-Аланийы Хицауады уынаффӕмӕ гӕсгӕ, центр ногӕй ссис регионалон ӕмӕ хуыйны Уӕрӕсейы Наукӕты академийы Дзӕуджыхъӕуккаг Наукон центр. Зонадон куыст кӕнӕг гуманитарон, техникон ӕмӕ бӕлвырд наукӕты къабӕзты организацитӕ иу кӕны.

Центры равзӕрдӕй дзы абонмӕ зонадон куыст чи кӕны, уыцы ахуыргӕндтӕн сӕ къухы бирӕ фӕрнджын хъуыддӕгтӕ саразын бафтыд, кӕд 25 азы бирӕ нӕу, уӕддӕр. Бындур ӕвӕрд ын куы ӕрцыд, уӕдӕй фӕстӕмӕ йын разамынд бирӕ азты дӕргъы лӕвӕрдта УФ-йы наукӕйы сгуыхт архайӕг, физикон ӕмӕ математикон наукӕты доктор, профессор Къусраты Анатоли. Зындгонд специалисты иртасӕн куыстытӕ хъуыстгонд сты ӕнӕхъӕн дунейы дӕр.

Абон Дзӕуджыхъӕуы Наукон центр ӕмгуыст кӕны Цӕгат Ирыстоны Абайты Васойы номыл социалон ӕмӕ гуманитарон иртасӕнты, Хуссайраг математикон ӕмӕ биомедицинон иртасӕнты институттимӕ, Абайты Васойы номыл скифаг-алайнаг иртасӕнты центримӕ, Уӕрӕсейы Наукӕты академийы Геофизикон службӕйы филиалимӕ, биотехнологон наукон-иртасӕн ӕмӕ комплексон наукон-иртасӕн хайӕдтимӕ. Центры ис 221 наукон кусӕджы, 66 наукӕты докторы ӕмӕ 97 наукӕты кандидаты. Сӕйраг наукон-иртасӕн куыстытӕ иууылдӕр арӕзт сты нӕ республикӕйы социалон-экономикон рӕзтӕн.

Кадджын юбилей уыд Мариинаг театры дзӕуджыхъӕуккаг филиалы. Наукон кусджытӕн сӕ профессионалон бӕрӕгбоны фӕдыл арфӕтӕ сӕрвыста УФ-йы Уӕлдӕр ахуырад ӕмӕ наукӕйы министр Михаил Котюков. Йӕ арфӕйы фыстӕджы уый  загъта, Дзӕуджыхъӕуккаг Наукон центры ӕнтыстдзинӕдтӕ нӕ бӕстӕйӕн цы бирӕ хорз хъуыддӕгтӕ ӕрхастой, уыцы бӕрӕггӕнӕнтӕ ирдӕй кӕй зынынц канд Уӕрӕсейы нӕ, фӕлӕ дунеон наукӕйы дӕр.

РЦИ-Аланийы Парламенты Сӕрдар Алексей Мачнев та радзырдта, центрӕн бындур ӕвӕрд хуымӕтӕг азты кӕй не ‘рцыд, уый фӕдыл.

— Ивгъуыд ӕнусы нӕуӕдзӕм азтӕ уыдысты ӕмтъеры ӕмӕ алыхуызон хӕстон быцӕуты рӕстӕджытӕ. Нӕ бӕстӕйы сабырдзинад ӕмӕ экономикон уавӕртӕ куы фӕцудыдтой, уӕд ма кӕй цы ӕндӕвта. Уӕддӕр Ирыстоны куырыхон ахуыргӕндтӕ ӕмбӕрстой, нывыл цард фӕстӕмӕ йӕ къӕхтыл ӕрлӕууын кӕнӕн кӕй ис наукӕйы фӕрцы. Уыдон зыдтой ӕмӕ дардмӕ уыдтой, фидӕн ӕнӕ наукӕйӕ амондджын кӕй нӕ уыдзӕн, уый, ӕмӕ сарӕзтой наукон центр. Абон парахатӕй пайда кӕнӕм алыхуызон нырыккон техникӕйӕ, Интернетӕй. Ӕддӕмӕ цӕуын дӕ нӕ хъӕуы дӕ коммуналон лӕггӕдтӕ кӕнӕ ӕндӕр фиддонты фидынмӕ. Интернеты бастдзинады фӕрцы кънопкӕтӕ нылхъив ӕмӕ дӕ хъуыддаг арӕзт.

Уый наукӕйы ӕнтыстдзинад у — техникон прогресс. Нӕхи цӕстӕй федтам ӕмӕ уынӕм наукӕйы рӕстмӕ хъуыддӕгтӕ, — загъта Парламенты Сӕрдар. Уый фӕстӕ Алексей Мачнев нӕ республикӕйы Парламенты хӕрзиуджытӕй схорзӕхджын кодта зонадон куысты раззагдӕр специалистты. РЦИ-Аланийы Парламенты Кады гӕххӕттытӕ лӕвӕрд ӕрцыд; Николай Бурдули, Дойаты Янӕ, Тедеты Альбинӕ ӕмӕ Цыбырты Алексейӕн. Арфӕйы фыстӕджытӕ та: Басаты Еленӕ, Гуытъиаты Эльвирӕ, Дойаты Людмилӕ, Хъаныхъуаты Алыксандр ӕмӕ Михаил Майсурадзейӕн. Наукон кусджытӕм зӕрдиаг арфӕтимӕ ӕрбацыд Республикӕ Хуссар Ирыстоны Президент Бибылты Анатоли дӕр.

— Наукон центр иу кӕны Цӕгат ӕмӕ Хуссар. Нӕ куыст дӕр нын бӕттынц ӕвзаг, нӕ хӕхтӕ, нӕ истори ӕмӕ геофизикӕ. Фӕнды нӕ, цӕмӕй ахӕм центрӕн бындур сӕвӕрӕм Хуссары дӕр, — загъта Бибылы-фырт. Республикӕ Хуссар Ирыстоны Президент «Кады орден»-ӕй схорзӕхджын кодта Къусраты Анатолийы.

Юбилейы фӕдыл Дзӕуджыхъӕуы Наукон центры кусджытӕн арфӕтӕ ракодтой: РЦИ-Аланийы нациты фарстыты фӕдыл министр Цуциты Аслан, РЦИ-Аланийы ахуырад ӕмӕ наукӕйы министры хӕдивӕг Алыккаты Алан, горӕты муниципалон сконды сӕргълӕууӕджы хӕдивӕг Сӕлбиты Зитӕ, Дзӕуджыхъӕуы бынӕттон хиуынаффӕйады администрацийы сӕргълӕууӕджы хӕдивӕг Бӕройты Хасан ӕмӕ сыхаг республикӕтӕй ӕрцӕуӕг уазджытӕ.

Кӕронбӕттӕны симфонион оркестр йӕ аивадӕй барухс кодта юбилейон изӕры архайджыты зӕрдӕтӕ. Бӕрӕгбонмӕ театры тыргъы, наукон центр ӕмгуыст кӕимӕ кӕны, уыцы организацитимӕ бацӕттӕ кодта сӕ наукон иртасӕн куыстытӕй равдыст.

Саутӕты Тамилӕ

ОСТАВЬТЕ ОТВЕТ

Please enter your comment!
Please enter your name here