Сӕрдыгон ноджы тӕссагдӕр у

0
303

Тъӕнгты низтӕ сты уӕззау инфекцион хӕцгӕ низтӕ, уыдонмӕ хауынц: гуыбыны тиф, паратифтӕ, гуыбынниз (дизентерия), халер ӕмӕ иннӕтӕ. Сӕ расайӕг микроорганизмтӕ тъӕнгтӕй куы рацӕуынц, уӕд бахауынц зӕхмӕ, донмӕ, хӕринагмӕ, уым бирӕ рӕстӕг фӕцӕрынц ӕмӕ афтӕмӕй адӕймаджы ӕнӕниздзинадӕн вӕййынц тӕссаг.

Тъӕнгты низтӕ расайӕг инфекцихӕссӕг у ацы низтӕй рынчын адӕймаг. Уымӕй бахъахъхъӕнӕн ис, санитарон мадзӕлттӕ ӕмӕ гигиенӕйы хуымӕтӕг домӕнтӕ ӕххӕст кӕнгӕйӕ. Уыдон чи не ‘ххӕст кӕны, ахӕм рынчын, цӕуылфӕндыдӕр къухтӕй бандзӕвгӕйӕ, йыл ныууадзы йӕ микробтӕ. Уый фӕстӕ йыл ӕнӕниз адӕймаг куы андзӕва, уӕд микробтӕ баззайдзысты йӕ къухтыл, дарддӕр та дзыхмӕ бахӕццӕ уыдзысты, уӕлдайдӕр, адӕймаг йӕ къухтӕ куы не ‘хса, йӕ ныхтӕ куы ‘хсына, уӕд. Сывӕллӕттыл тъӕнгты низ арӕх бахӕцы, алцыдӕр сӕ дзыхмӕ кӕй хӕссынц, уый тыххӕй. Афтӕмӕй хӕлиу кӕнынц тъӕнгты инфекцитӕ.

Иуӕй-иу хӕринӕгтӕ, зӕгъӕм, алыхуызон салаттӕ, паштеттӕ, фарш уӕлдай хорз сты микробты парахатӕн. Ахӕм хӕринӕгтӕн уазалгӕнӕны дӕр бирӕ дарӕн нӕй. Гуыбынниз ӕмӕ тъӕнгты ӕндӕр низтӕ арӕх бахӕцынц чъизи дыргътӕ ӕмӕ халсартӕй. Уӕлдай тӕссагдӕр у джитърийӕ, пъамидорӕй, фӕткъуы ӕмӕ ӕндӕр дыргътӕ ӕмӕ халсартӕй, уымӕн ӕмӕ сӕ тӕвд доны нӕ фехсынц. Тъӕнгты низтӕ фӕзынынц хом ӕхсыр нуазыны аххосӕй, суанг доны аххосӕй дӕр. Уарыны ӕмӕ ӕндӕр чъизи дӕттӕ арӕх бахауынц, йӕ сӕр хорз ӕхгӕд кӕмӕн не ‘рцыд, ахӕм донуӕттӕм кӕнӕ, хорз арӕзт чи не ‘рцыд, ахӕм цъайтӕм.

Инфекци парахатгӕнджытӕ сты бындзытӕ дӕр. Карз инфекцион тъӕнгты низтӕй адӕм арӕхдӕр рынчын кӕнынц сӕрдыгон. Уыдонӕй бахъахъхъӕныны мадзӕлттӕ сты хуымӕтӕг, фӕлӕ зӕрдылдаринаг:

— фыццаджыдӕр, къухтӕ алкӕддӕр хъуамӕ уой сыгъдӕг, ӕхсын сӕ хъӕуы хӕрды размӕ, хӕринаг кӕнын райдайыны размӕ, сывӕллонӕн хӕринаг дарыны размӕ, уазӕгдонӕй алы рацыды фӕстӕ дӕр;

— халсартӕ, дыргътӕ, гагадыргътӕ хӕрын ӕмбӕлы, цалдӕр доны сӕ куы ныхсат, стӕй сыл фыцгӕ дон куы ауадзат, ӕрмӕстдӕр уый фӕстӕ;

— йӕ сӕр гом кӕмӕн у, стӕй, йӕ уавӕр зӕрдӕхсаинаг кӕмӕн у, ахӕм донуат кӕнӕ цъайӕ нуазыны дон хъӕуы фыцын;

— ӕхсыр дӕр хъӕуы фыцын;

— кӕм цӕрут, уыцы бынаты сыгъдӕгдзинад хъахъхъӕнут;

— бындз хӕдзармӕ ма уадзут, хӕринӕгтӕ хъахъхъӕнут, бындз сыл куыд не ‘рбада, афтӕ;

— гуыбынниз гыццылдӕр бафиппайгӕйӕ, дохтырмӕ батагъд кӕнут, адӕймаг йӕхӕдӕг йӕхи дзӕбӕх кӕнын райдайа, уымӕн ӕруадзӕн нӕй.

Ацы хуымӕтӕг амындтытӕ ӕххӕст кӕнгӕйӕ, тъӕнгты инфекцийӕ уӕхи бахъахъхъӕндзыстут.

Медицинон профилактикӕйы республикон центр

ОСТАВЬТЕ ОТВЕТ

Please enter your comment!
Please enter your name here