Фысвосы куыст рапарахат кæныны фæдыл фæдералон æмвæзадыл цы мадзæлттæ арæзт цæуы, уыдонмæ хауы хæдзарæдтæн субсидитæ дæттыны мадзал. Сæ фæрцы, дзуджы алы сæрыл цы фæрæзтæ хардзгонд цæуынц, уыдоны 30 процент баххæст кæны паддзахад. Лыстæг фос дарæг хæдзарæдтæн ныр ахсджиаг рæстæг у — дзугтыл æфтын райдыдта.
Дзæуджыхъæуккаг Бураты бинонтæ — хæдзары хицау Федор æмæ йæ фырт Сослан — каст фесты Хъæууонхæдзарадон институт, 22 азы кæнынц фысвосы куыст. Адæм цæрынмæ сахармæ лидзынц, ацы бинонтæ та — хъæумæ, фос дарынмæ.
Ныридæгæн уал сæ дзугыл бафтыд сæныччытæ, бирæ рæстæг нал ис уæрыччыты фæзындмæ дæр. «Хъуыддæгтæ нывыл куы цæуой, уæд æнхъæлмæ кæсæм дыууæ мин уæрыкк райсынмæ», — йæ хъуыдытæ æргом кæны хъæууонхæдзарадон-куыстадон кооператив «Захъа»-йы уæнг, зоотехник Бураты Сослан.
Уалдзæджы кæрон —сæрды райдиан фосы дзуг атæрынц Захъайы уæтæртæм, афæдзы иннæ рæстæг та сæ Æрыдоны хизæнты хизынц. Фæндагыл къуырийæ фылдæр нæ бафæстиат вæййынц. Зын кæй у, уый бирæтæ зонынц, фæлæ куыстæн йæ бын — сындз, йæ сæр — сой, зæгъгæ, хуымæтæджы нæ фæзæгъынц. Бинонтæн ис æххуысгæнджытæ дæр. Нæ рæстæджы хорз фыййау ссарын хуымæтæг хъуыддаг нæу. Абайты Гермæн æмæ Гуыриаты Алан иттæг хорз æххæст кæнынц сæ хæстæ. Фыййау нæ рæстæджы стæм, фæлæ хъæугæ дæсныйад у. Сæ æрвылбоны сагъæстыл ма ныр бафтыд: сæгътæ æмæ фыстæ райдыдтой зайын. Чи сæм зилы, уыдонæй бирæ аразгæ у: ногзад уæрыччыты афоныл фæхицæн хъæуы сæ мадæлтимæ, хъуымызæй сæ бафсадын хъæуы, цæст дарын хъæуы ногзæддаг фыстæм. Уыдæттæ афоныл конд куы не ‘рцæуой, уæд уæрыччыты кæцыдæр хай, стæй сæ мадæлтæ, гæнæн ис, мæлгæ дæр акæной. Уый та кæронбæттæн бæрæггæнæнтыл æнæфæзынгæ нæ уыдзæн.
300-500 сомы лæвар афæдзмæ дæтты паддзахад иу фысы сæрмæ, уымæй фосдарджыты хæрдзты æртыккæгæм хай цæуы æхгæд. «Куыд бакусай, уымæ гæсгæ райсдзынæ æфтиаг дæр», — йæ ныхасыл ма бафтыдта Сослан. Хъыгагæн, Уæрæсейы къуымбилы куыстгæнæг заводтæ бирæ нал ис, кæд хомаг цух не сты, уæддæр. Къуымбилæн аслам аргъ ис, йæ килæ фондз сомæй фылдæр нæ лæууы. Уыимæ йæ æлхæнæг дæр нæй, фосы дзугæн йæ æлвынын афон куы ‘рцæуы, уæд къуымбил бахъæуы акалын кæнæ йæ басудзын.
Уыдæттæ нæ хынцгæйæ, Æрыдоны районы фысвосы нымæцыл æфты азæй-азмæ. Хъæууонхæдзарадон управленийы хицау Козаты Тенгиз нæ уацхæссæгæн куыд радзырдта, афтæмæй районы фысвосы куыстгæнæг хæдзарадтæ ис æхсæз. Ивгъуыд азтимæ абаргæйæ, дзугты нымæцыл хорз бафтыд æмæ районы фысвосы нымæц ахызт фынддæс мин сæрæй. СПК-тæ «Викентий»-ы (йæ сæргълæууæг Тедеты Викентий), «Весна»-йы (Джиоты Хасан), «Ир» (Туаты Геуæрги), стæй Чараты Гурам æмæ Саутæты Вадим разамынд кæмæн дæттынц, уыцы фысвосы куыстгæнæг хæдзарæдты дзугтыл ацы аз дæр зынгæ бафтдзæн.
Хуыбиаты Ларисæ
